Altaar : Heilige Maagd, Cosmas en Damianus
Mosmans
H. Maagd en H.H. Cosmas en Damianus
Onder het oxaal
|
Het vulde de Zuider-ruimte onder de choor-afsluiting en was een paar honderd jaar lang "zielmis-" of uitvaart-altaar. De heelkundigen hielden het van ouds voot 't altaar hunner gilde. In 1625, dus een jaar vroeger dan het andere oxaal-altaar, was het door mr. Joris Deur, steenhouwer, vervaardigd. 1) | 330 |
|
De halfrond-gesloten schilderij er boven, stelde de verheerlijking der Jesuiten-orde voor. Men zag daar, onder de choor-balie, ook prijken: de familie-wapens van Spijkers, van mr Adam van Os, chirurgijns, en van nog een ongenoemden, alle leden van het heelmeesters-gilde, die aan de bekostiging van het altaar wel niet vreemd zullen zijn gebleven. Het katholieke opschrift in gulden letters op blauwen, gepolijste tombe-steen: "Deo. Opt. Max. et Divae Virgini Mariae Sanctisque Cosmae et Damiano matribus, hoc altare, amoris pietatisque zelo, Chirurgi Buscoducensis postuerunt, Aº 1625", werd in 1632/33 van wege het toenmalig Protestantsche kerkbestuur vervangen door of gecompleteerd met: "het geloeve met somige godt salige spruecken ut de heijlige schriftuer". Volgens Coppens II, blz 123 zou er vóór het oxaal, een altaar van alle Heiligen geweest zijn, bij hetwelk de Bossche Kanunnik Johannes van Drunen der 24e Maart 1410 begraven werd. Dat altaar is echter niet te vinden. Aangezien kanunnik van Drunen deken was van het St. Pieter-Kapittel te Luik, zal de bijzonderheid van zijn begraven bij en een allerheiligen-altaar, wel op Luik slaan, in plaats van op de Bossche S. Jan.
| 331 |
| Noten | |
| 1. | Gedrukte Stadsrekeningen 1624/25, bldz. 1323. Voor het altaar van Lucas en Servatius ontving Deur ongeveer 376 gld. Voor dat van Cosmas en Damianus evenzoveel. |
J. Mosmans, De St Janskerk te 's Hertogenbosch ('s Hertogenbosch 1931) 330-331
Peeters
Laatste standplaats der altaren voordat de kerk hervormd werd
|
2. Heilige Maagd, Cosmas en Damianus. 1625. Chirurgijns en barbiers. | 373 |
De Sint Janskathedraal 's-Hertogenbosch (1985) 373
Schutjes
Altaar van Cosmas en Damianus
|
Aan de regterzijde van den kooringang stond het altaar van Cosmas en Damianus, dat door het gild der heelmeesters in 1625 vernieuwd was. Et Divae Virgini Mariae Sanctisque - Cosmae et Damiano Martyribus, hoc - Altare amoris pietatisque zelo chirurgi - Buscoducenses posuerunt Aº 1625. - Dit altaar is thans aan den H. Willibrordus, den apostel van Nederland, toegewijd. | 195 |
L.H.C. Schutjes, Geschiedenis van het bisdom Stadsrekeningen
| 1624 |
Kapittel 23. Mr. Joris Deur maakt een altaar onder het oxaalin St. Janskerk.
R.A. van Zuijlen, Inventaris der Archieven van de Stad |
Literatuur en bronnenpublicaties
J.H. van Heurn, Beschrijving der Stad 's-Hertogenbosch (2022) 130
n: vermelding in een voetnoot
Bossche Encyclopedie |